تحلیل انتقادی دیدگاه مدرّس زنوزی درباره معاد جسمانی
نویسندگان
چکیده
تبیین فلسفی معاد جسمانی از مهم¬ترین مباحث فلسفه، به ویژه پس از صدرالمتألهین، است. دیدگاه آقاعلی مدرس زنوزی در این مسئله مبتنی بر این اصول است که اولاً نفس پس از مرگ، ودایع و ویژگیهایی متناسب با هویّت خود را در ذرّات و عناصر بدن باقی میگذارد؛ و ثانیاً این ودایع و ویژگیها سبب حرکت جوهری و تحوّل وجودی ذرّات بدن شده و در نهایت، زمینهساز اتّصال بدن برآمده از آن¬ها با نفس خود شخص در آخرت میشوند؛ به گونهای که هیچ نفس دیگری، سازگاری و تناسب لازم برای اتّحاد با بدن مذکور را ندارد. بنا بر این نظر، میتوان ضمن ارائه تبیین فلسفی سازگارتر با آیات قرآن و روایات، از اشکالات دیدگاه¬ غیاث¬الدین دشتکی برحذر ماند. بیتردید اگر بتوان تبیینی فلسفی از معاد جسمانی به دست داد که با ظاهر آیات قرآن و روایات سازگارتر باشد و از ناسازگاری منطقی درونی نیز به دور باشد، آن تبیین پذیرفتنیتر از تبیین¬های رقیب خواهد بود. آیا می¬توان دیدگاه حکیم زنوزی در باب معاد جسمانی را دیدگاهی منسجم و سازگار با آیات قرآن و روایات دانست؟ و نیز آیا می¬توان دیدگاه او در این باره را بر دیدگاه ملاصدرا ترجیح دارد؟ در این مقاله، استدلال شده است که نظریه مدرّس زنوزی در تبیین معاد جسمانی، از اتقان لازم فلسفی برخوردار نیست؛ و نمی¬توان آن را بر دیدگاه ملاصدرا ترجیح داد.
منابع مشابه
بازخوانی انتقادی دیدگاه مدرس زنوزی در مسئلهی معاد جسمانی
ملاصدرا با براهین عقلی و برپایهی مبانی فلسفی خود، توانست به گونهای خاص، معاد جسمانی که مورد تصریح شرایع مقدسه قرار گرفته است، را مبرهن سازد. او معتقد شد که بدن عنصری با ارتقاء وجودی – زوال نقایص – و تبدیل به بدن مثالی، در نشئهی دیگری مورد تعلق نفس قرار میگیرد. در عقیدهی صدرالمتألّهین با توجه به گره خوردن هویت شخصی، به بقای صورت و نیز حفظ بقای شخصی در مسئلهی اشتداد، عینیتِ بین بدن عنصری و بد...
متن کاملمعاد جسمانی از دیدگاه مدرس زنوزی
صدرالمتألهین اولین کسی بود که بر اساس مبانی حکمت متعالیه توانستمعاد جسمانی را تبیین عقلانی کند.طبق مبانی صدرایی، بدنی که بالذّات تحت تدبیر نفس قرار دارد، یعنی بدن ما، نه این بدن متعین دنیوی، عنصری از شؤون و بلکه نماد مرتبهی نازله نفس است و عمل نفس در عالم واقع، به واسطهی بدن صورت میگیرد. بنابراین بدن آلتی مستقل و بیگانه از نفس نیست، بلکه متجلّی نفس است. بر این اساس، بدن در ارتکاب عمل، هم نقش ...
متن کاملبازخوانی انتقادی دیدگاه مدرس زنوزی در مسئله ی معاد جسمانی
ملاصدرا با براهین عقلی و برپایه ی مبانی فلسفی خود، توانست به گونه ای خاص، معاد جسمانی که مورد تصریح شرایع مقدسه قرار گرفته است، را مبرهن سازد. او معتقد شد که بدن عنصری با ارتقاء وجودی – زوال نقایص – و تبدیل به بدن مثالی، در نشئه ی دیگری مورد تعلق نفس قرار می گیرد. در عقیده ی صدرالمتألّهین با توجه به گره خوردن هویت شخصی، به بقای صورت و نیز حفظ بقای شخصی در مسئله ی اشتداد، عینیتِ بین بدن عنصری و بد...
متن کاملتحلیل انتقادی دیدگاه مدرّس زنوزی دربارة معاد جسمانی
تبیین فلسفی معاد جسمانی از مهم¬ترین مباحث فلسفه، به ویژه پس از صدرالمتألهین، است. دیدگاه آقاعلی مدرس زنوزی در این مسئله مبتنی بر این اصول است که اولاً نفس پس از مرگ، ودایع و ویژگیهایی متناسب با هویّت خود را در ذرّات و عناصر بدن باقی میگذارد؛ و ثانیاً این ودایع و ویژگیها سبب حرکت جوهری و تحوّل وجودی ذرّات بدن شده و در نهایت، زمینهساز اتّصال بدن برآمده از آن¬ها با نفس خود شخص در آخرت میشوند؛ به گون...
متن کاملمعاد جسمانی از دیدگاه ملاصدرا و آقا علی مدرس زنوزی
معاد جسمانی که طبق نصوص دینی، از اصول مسلّم اسلام است، همواره مورد اهتمام متکلمان و فلاسفه بوده است؛ اما صدرالمتألهین اولین کسی بود که با پایه گذاری حکمت متعالیه توانست بر معاد جسمانی، برهان عقلی اقامه کند. وی معتقد است، نفس به واسطه مرتبه خیالی خود که مجرد و باقی است، در قیامت بدون مشارکت ماده و فقط از جهات فاعلی، بدنی عینی متناسب با ملکات خود خلق می کند که جنس آن از ماده اخروی غیرقابل فساد است...
15 صفحه اولمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
پژوهشنامه فلسفه دینجلد ۱۱، شماره ۱، صفحات ۵-۲۴
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023